تحلیلی بر عوامل ساختاری و رفتاری مؤثر بر ارتقای فرهنگ تولید علم در دانشگاههای کشور؛ مورد مطالعه: دانشگاه شیراز

نهاد‏های آموزش عالی پیشتاز در جهان، دریافته‌اند که کلید موفقیت روزافزون آنها، ساماندهی نظامهای تولید و خلق دانش نو است. در این میان، ارتقای فرهنگ تولید علم نقشی مهم در کارامدی نظام تولید دانش این نهادها دارد. بنابر این، مفهوم‌پردازی درارتباط با عوامل مؤثر بر آن و ماهیّت این موضوع در آموزش عالی، از اهمیّت بسیاری برخوردار است. هدف: این پژوهش تلاش کرده است با بهره‌گیری از روش ترکیبی اکتشافی، عوامل مؤثر بر این پدیده را کاوش و تبیین کند. روش: پژوهش حاضر در مرحلۀ کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی و در مرحله کمّی از راهبرد پیمایش بهره برده است. جامعۀ آماری پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه شیراز بودند که در مرحلۀ کیفی پژوهش 15 نفر و در مرحلۀ کمّی 139 عضو هیئت علمی مشارکت داشتند. یافته‌ها: نویسندگان به 13 عامل مؤثر بر ارتقای فرهنگ تولید علم در دو دستۀ ساختاری(ایجاد هماهنگی بین بخشهای مختلف علمی و پژوهشی دانشگاهها، ارتقا و اصلاح مستمر محتواهای آموزشی، پرهیز از سیاست‌زدگی و عدم ثبات مدیران، برنامه‌ریزی هدفمند راجع به ارتقای فرهنگ علم، ارتباط مستمر بین مراکز آموزشی و پژوهشی در داخل و خارج از کشور، توجه به کیفیت و کاربرد پژوهشها در حل مشکلات جامعه، تدوین و استقرار نظام یکپارچۀ مدیریت استعداد در نظام آموزشی عالی، تأمین و توسعۀ امکانات پژوهش) و رفتاری(ایجاد فرهنگ صحیح نقد و انتقادپذیری، ایجاد فرهنگ مطالبه‌گری در دانشگاه، رواج آزاد اندیشی در دانشگاه، همراستایی آموزش و پژوهش، رعایت استانداردهای آموزشی و پژوهشی) دست یافته‌اند. نتیجه گیری: دانشگاهها جهت ارتقاء فرهنگ تولید علم می بایست به عوامل ساختاری و رفتاری فوق توجه نموده و سعی در اجرایی نمودن آنها نمایند.